چگونه کمبود آهن بر سلامت دهان و دندان تأثیر می‌گذارد؟

کمبود آهن و آفت دهان یکی از مشکلات شایع تغذیه‌ای است که می‌تواند اثرات گسترده‌ای بر سلامت عمومی بدن و به‌ویژه سلامت دهان و دندان داشته‌باشد. این ماده معدنی نقش مهمی در تولید هموگلوبین و رساندن اکسیژن به سلول‌های بدن دارد و کاهش آن می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن را نیز تضعیف کند. یکی از علائم شایع کمبود آهن، ظهور زخم‌های آفتی در دهان است که به شکل زخم‌های دردناک و کوچک بر روی لب‌ها، زبان، یا داخل دهان پدیدار می‌شوند.

آفت‌های دهانی در افرادی که دچار کمبود آهن هستند بیشتر دیده می‌شود و اغلب با احساس درد و سوزش همراه است که می‌تواند به خوردن و صحبت کردن فرد آسیب برساند. آفت دهان و دندان زمانی که کمبود اسید فولیک، روی یا آهن در بدن انسان وجود دارد، ایجاد می‌شوند. کمبود کلسیم نیز می تواند باعث ایجاد آفت شود، اما بیشتر از آن، کمبود کلسیم و آهن می تواند وضعیت را بدتر کند.در واقع، آهن به سیستم ایمنی کمک می‌کند تا با عوامل بیماری‌زا مقابله کند و سلامت بافت‌های دهان را حفظ نماید.

آفت مکرر دهان نشانه چیست؟

آفت مکرر دهان می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات زمینه‌ای در سلامتی بدن باشد و گاهی از عوامل تغذیه‌ای یا ضعف سیستم ایمنی ناشی می‌شود. کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی، مانند آهن، ویتامین B12 و فولات، می‌تواند منجر به ایجاد آفت‌های مکرر در دهان شود. این مواد مغذی برای سلامت مخاط دهان و عملکرد مناسب سیستم ایمنی اهمیت دارند. برخی از افراد به مواد غذایی خاصی مانند شکلات، آجیل، یا غذاهای اسیدی حساسیت دارند که می‌تواند به بروز آفت‌های مکرر در دهان منجر شود. همچنین یک علت آفت مکرر دهان در بزرگسالان هم به این دلیل است که برخی از عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی نیز ممکن است منجر به بروز آفت‌های دهانی شوند و سرآغاز این مشکل دهان و دندان باشند.

کمبود چه ویتامینی باعث آفت دهان می شود؟

بجز رابطه کمبود آهن و آفت دهان باید گفت، کمبود برخی ویتامین‌ها نیز می‌تواند باعث بروز آفت‌های دهانی شود. در ادامه سوال کمبود کدام ویتامین باعث زخم دهان و لثه میشود را پاسخ می‌دهیم.

ویتامین B12

کمبود ویتامین B12 می‌تواند به ضعیف شدن بافت‌های دهان و بروز زخم‌های آفتی منجر شود. این ویتامین برای سلامت سلول‌های بدن و بهبود عملکرد سیستم ایمنی ضروری است.

ویتامین B2

کمبود ریبوفلاوین می‌تواند باعث خشکی و ترک‌خوردگی گوشه‌های دهان و همچنین آفت‌های دهانی شود.

ویتامین C

ویتامین C نقش مهمی در سلامت بافت‌های دهانی و لثه‌ها دارد. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به التهاب و افزایش حساسیت بافت دهان شود که به بروز زخم‌های آفتی کمک می‌کند.

آفت دهان ناشی از کمبود آهن

آفت دهان می‌تواند یکی از علائم کمبود آهن در بدن باشد. آهن نقش کلیدی در تولید هموگلوبین و رساندن اکسیژن به سلول‌های بدن دارد و کمبود آن می‌تواند سیستم ایمنی را تضعیف کند. با ضعیف شدن سیستم ایمنی، بدن به سختی می‌تواند از بافت‌های مخاطی دهان محافظت کند و در نتیجه احتمال بروز کمبود ویتامین و کم خونی و البته زخم‌های آفتی افزایش می‌یابد. افرادی که دچار کمبود آهن هستند ممکن است علاوه بر آفت‌های مکرر دهانی، علائم دیگری همچون خستگی، ضعف، رنگ‌پریدگی، خشکی و ترک‌خوردگی گوشه‌های دهان و حتی التهاب لثه‌ها را نیز تجربه کنند. این زخم‌ها معمولاً کوچک و دردناک هستند و می‌توانند فعالیت‌های روزانه، مانند خوردن و صحبت کردن، را دشوار کنند. برای درمان سه سوته آفت دهان و پیشگیری از آفت‌های دهانی ناشی از کمبود آهن، مصرف مواد غذایی غنی از آهن مانند گوشت قرمز، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و سبزیجات برگ‌سبز توصیه می‌شود. همچنین، در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است مکمل‌های آهن تجویز کند.

کمبود ویتامین ث در دهان

کمبود ویتامین ث نیز می‌تواند تاثیرات منفی قابل توجهی بر سلامت دهان و دندان بگذارد. ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی است که به حفظ سلامت بافت‌های پیوندی، لثه‌ها و مخاط دهان کمک می‌کند. ویتامین C در استحکام و سلامت لثه‌ها نقش اساسی دارد. کمبود آن می‌تواند باعث خونریزی، التهاب و قرمزی لثه‌ها شود و حتی زمینه‌ساز بیماری‌های لثه مانند التهاب لثه (ژنژیویت) شود. همچنین کمبود ویتامین C باعث تضعیف دیواره‌های مویرگ‌ها و مخاط دهان می‌شود که به آسانی ملتهب شده و زخم می‌شوند. افرادی که دچار کمبود ویتامین C هستند ممکن است خشکی دهان و ترک‌خوردگی گوشه‌های دهان را تجربه کنند. برای آفت دهان چه بخوریم؟ برای پیشگیری از این مشکلات، مصرف منظم منابع ویتامین C مانند مرکبات (پرتقال، لیمو)، فلفل دلمه‌ای، کلم بروکلی و کیوی توصیه می‌شود. درباره غذاهای مضر برای فقر آهن در اینجا مطالعه کنید.

درمان سریع آفت دهان

برای درمان سریع آفت دهان، می‌توان از روش‌های خانگی و دارویی زیر استفاده کرد تا درد و ناراحتی را کاهش داده و بهبود را تسریع بخشد:

شست‌وشوی دهان با محلول آب گرم و نمک می‌تواند به کاهش التهاب و ضدعفونی کردن زخم‌ها کمک کند. یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کرده و دهان خود را با آن شست‌وشو دهید. جوش شیرین نیز خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتری دارد. یک قاشق چای‌خوری جوش شیرین را در آب حل کرده و دهان خود را با آن شست‌وشو دهید. علاوه بر آن عسل خاصیت ضدباکتری و ضدالتهابی دارد و می‌تواند به تسریع بهبود آفت کمک کند. مقدار کمی عسل طبیعی را روی زخم بمالید و اجازه دهید بماند. می‌توانید این کار را چند بار در روز تکرار کنید. همچنین اگر آفت‌های دهانی به دلیل کمبود ویتامین باشند، مصرف مکمل‌های ویتامین B (به‌ویژه B12) و ویتامین C می‌تواند در بهبود سریع‌تر مؤثر باشد.

اما در صورتی که آفت‌های دهانی به‌طور مداوم ایجاد می‌شوند یا پس از دو هفته بهبود نمی‌یابند، توصیه می‌شود به پزشک یا دندان‌پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق‌تر بررسی شود و در صورت نیاز درمان‌های بیشتری تجویز شود. همچنین بهتر است کمبود آهن خود را که منشا آفت دهانی است را درمان کنید که در مرکز ایران فصد با ویتامین تراپی می‌توانید کمبود آهن را درمان نمایید.

درمان کمبود آهن در ایران فصد

در مرکز ایران فصد، کمبود آهن و آفت دهان و مشکلات مرتبط با کم‌خونی از طریق روش‌های مختلفی، از جمله فلبوتومی و سرم‌تراپی، درمان می‌شود. فلبوتومی، که به‌عنوان خون‌گیری مدرن شناخته می‌شود، به کاهش غلظت خون و تنظیم آهن در بدن کمک می‌کند. برای درمان کمبود آهن، روش‌های دیگری مانند سرم‌تراپی و تزریق مستقیم آهن ترجیح داده می‌شوند. در این روش، آهن به‌طور مستقیم به جریان خون تزریق می‌شود و باعث جبران کمبود آهن و افزایش سطح هموگلوبین می‌گردد. این روش، به ویژه برای بیمارانی که قادر به جذب آهن از طریق غذا یا مکمل‌های خوراکی نیستند، مؤثر و سریع‌تر عمل می‌کند. با این حال، فصد خون به‌عنوان یک روش پیشگیرانه و تنظیم‌کننده می‌تواند به تعادل آهن در بدن کمک کند و همراه با روش‌های تکمیلی مانند ویتامین‌تراپی و مشاوره تغذیه‌ای، به بهبود وضعیت عمومی بدن و تقویت سیستم ایمنی کمک نماید.

کلام نهایی

در پایان، کمبود آهن و آفت دهان می‌تواند تاثیرات عمیقی بر سلامت دهان و دندان داشته باشد و با ایجاد زخم‌های آفتی، التهاب لثه‌ها، خشکی و ترک‌خوردگی گوشه‌های دهان و حتی افزایش عفونت‌های دهانی همراه شود. از آنجا که آهن نقشی کلیدی در عملکرد سیستم ایمنی و سلامت بافت‌های بدن دارد، کاهش آن می‌تواند به تضعیف دفاع دهان و مستعد کردن آن به آسیب‌ها و عفونت‌ها منجر شود. توجه به مصرف کافی آهن از طریق رژیم غذایی و در صورت نیاز، استفاده از مکمل‌ها و درمان‌های تخصصی و مدرن در مرکز ایران فصد، می‌تواند به پیشگیری از این مشکلات و دیگر مشکلاتی چون سرگیجه و کم خونی کمک کند و نیز سلامت دهان و دندان را حفظ نماید.

منبع: +