ایجاد لخته های خون به هر دلیلی در رگ ها می توانند خطرناک باشند. اشتباهات کوچک و یا سبک زندگی ناسالم باعث تشکیل لخته های خون می شود، اما همیشه مشخص نیست که منظور از “ناسالم” چیست. به عنوان مثال مصرف کافئین، یک ماده شیمیایی طبیعی که در قهوه و نوشیدنی های انرژی زا یافت می شود می تواند نتایج نامطلوبی بر بدن داشته باشد. با توجه به این می توان گفت قهوه ای که میلیاردها نفر از آن لذت می برند می تواند باعث غلظت خون شود.
پزشکان هشدار می دهند که غلظت خون و قهوه با هم در ارتباط هستند به طوری که این نوشیدنی می تواند از طریق کم آبی باعث لخته شدن خون در رگ ها شود که این فرآیند مضر می تواند نواحی مختلفی از بدن را تحت تأثیر قرار دهد. اما به طور دقیق تر قهوه و لخته خون چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟ مصرف قهوه، خون را غلیظ می کند یا رقیق؟ آیا باید مصرف قهوه را به طور کلی حذف کرد؟ در این مقاله، مطالعات علمی در مورد قهوه و غلظت خون را بررسی خواهیم کرد پس پیشنهاد می کنیم فرصت مطالعه این محتوا را از دست ندهید.
تاثیر کافئین بر بدن
به گفته یک پزشک برجسته در بریتانیا، نوشیدن نوشیدنی های پر از کافئین می تواند منجر به افزایش غلظت خون و در نتیجه خطر لخته شدن خون شود.
کافئین یک ماده شیمیایی طبیعی با اثرات محرک است که در چای، کاکائو، نوشابه و از همه مهم تر در قهوه یافت می شود. کافئین با تحریک سیستم عصبی مرکزی، قلب، ماهیچه ها و مراکز کنترل کننده فشار خون عمل می کند. همچنین می توان گفت که کافئین جریان ادرار را افزایش می دهد از این رو ممکن است بدن را با مشکل کم آبی روبرو کند. در واقع کافئین سبب کم آب شدن بدن می شود از این رو مصرف نوشیدنی های سرشار از کافئین مانند قهوه می تواند بر اجزای تشکیل دهنده خون تاثیر گذاشته و خطر کم آبی بدن را به دنبال داشته باشد. در نتیجه حرکت خون در رگ ها را کند کرده و سبب غلظت خون می شود. مردم بیشتر از کافئین برای هوشیاری ذهنی، سردرد، میگرن، عملکرد ورزشی، حافظه و چاقی استفاده می کنند. همچنین برای آسم، بیماری کیسه صفرا، فشار خون پایین، افسردگی و بسیاری از مشکلات دیگر استفاده می شود، البته هیچ شواهد علمی دقیقی در خصوص این خواص کافئین وجود ندارد.
اثر قهوه بر خون و عوارض آن
همانطور که پیشتر هم اشاره شد، مصرف کافئین بیش از حد ممکن است خطر کم آبی بدن را به همراه داشته باشد. به عبارت دقیق تر، خون در وریدها با سرعت کمتری نسبت به شریان ها جریان دارد. بنابراین، کم آبی بدن می تواند شانس ایجاد لخته خون در وریدها را افزایش دهد.
این می تواند منجر به ترومبوز ورید عمقی(DVT) شود. این مشکل زمانی رخ می دهد که یک لخته خون در ورید عمقی تشکیل شود. این لخته ها معمولاً در بازو، ساق پا، ران یا لگن ایجاد می شوند. علائم DVT به شرح زیر هستند:
- ضربان یا درد در ساق پا یا ران که هنگام راه رفتن بدتر می شود
- ایجاد تورم معمولا در یک پا، در مچ پا، ساق پا و یا هر دو
- احساس درد در ناحیه آسیب دیده
تأثیر کافئین بر فاکتورهای خونی در زمان ورزش
استفاده از کافئین قبل از تمرین و به عنوان یک تقویت کننده در حین تمرین بسیار رایج است چرا که این می تواند مزایایی را برای فرد ورزشکار به همراه داشته باشد. اما، یک مطالعه جدید نشان می دهد که این عادت ممکن است با احتمال بیشتر تشکیل لخته های خون مرتبط باشد که می تواند منجر به اثرات جبران ناپذیر و خطرناکی برای افراد شود.
تحقیقات ادعاهای این سند را تأیید می کنند. پژوهشی که به تازگی منتشر شده است نشان می دهد که مصرف کافئین در طول یک تمرین با شدت بالا می تواند فاکتور انعقاد خون را افزایش داده و احتمال تشکیل لخته را بیشتر کند. افزایش این فاکتور انعقادی در افراد مبتلا به سایر بیماری ها از جمله مشکلات قلبی، فشار خون بالا، کلسترول بالا یا چاقی می تواند خطرناک باشد. از این رو می توان گفت نه تنها غلظت خون و قهوه بلکه قهوه و کلسترول هم با هم در ارتباط هستند. علاوه بر این، لخته شدن خون می تواند باعث مشکلات تهدیدآمیزتری چون سکته مغزی، ترومبوز ورید عمقی، حمله قلبی و آمبولی ریه شود.
میزان مجاز مصرف قهوه در روز
اما به طور کلی قهوه برای سلامتی مفید است یا مضر؟ یکی از اساتید دانشگاه هاروارد می گوید: «شواهد کلی کاملاً متقاعدکننده بوده است که قهوه از نظر پیامدهای سلامتی بیشتر از آن که مضر باشد، مفید بوده است.» البته این ادعا در صورتی درست خواهد بود که در مصرف این نوشیدنی پرطرفدار در بین تمام مردم جهان، زیاده روی نشود.
متخصصان معتقدند که برای اکثر مردم، مصرف به اندازه قهوه را می توان در یک رژیم غذایی سالم گنجاند. البته مصرف این نوشیدنی در رژیم غذایی برای غلظت خون اصلا توصیه نمی شود. با توجه به مطالبی که تاکنون گفته شد، میزان مجاز مصرف قهوه در روز حدود 2 تا 5 فنجان می باشد که این با کاهش خطر ریسک بیماری قلبی، ابتلا به دیابت نوع 2، سرطان کبد، بیماری پارکینسون و افسردگی مرتبط است. حتی ممکن است مصرف به اندازه قهوه در طول روز به تقویت عروق خونی کمک کرده و خطر مرگ زودهنگام را کاهش دهد. پس در پاسخ به سوال قهوه برای بدن مضر است یا مفید باید گفت که این نوشیدنی خواص بسیاری دارد اگر که به موقع مصرف شده و در نوشیدن آن زیاده روی نشود.
توصیه های پزشکی برای مصرف قهوه در افراد مبتلا به غلظت خون
قهوه خواص متعددی برای سلامتی دارد اما باید گفت زیاده روی در مصرف هر خوراکی نه تنها مفید نیست بلکه می تواند سبب مشکلات فراوانی شود که همانطور که تا به اینجا مطالعه کردیم، قهوه هم از این قاعده مستثنی نیست. از این رو در ادامه نکاتی را در خصوص این نوشیدنی محبوب آورده ایم. پس اگر شما هم تمایل زیادی به مصرف قهوه و خوراکی های کافئین دار دارید، این موارد را به دقت مطالعه نمایید:
- کافئین می تواند برای بارداری مضر باشد.
- نوشیدن قهوه بیش از حد می تواند باعث ایجاد اضطراب و استرس در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی شود.
- ضروری است از مصرف خامه یا شکر زیاد به همراه قهوه خودداری شود.
- بهترین نوع قهوه برای سلامت خون از نظر متخصصان، دم کردن قهوه با فیلتر کاغذی است. ارتباط بین قهوه و کلسترول نشان می دهد که قهوه بدون فیلتر می تواند سطح کلسترول بد یا LDL خون را افزایش داده و در نهایت مرگ زود هنگام را به دنبال داشته باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
با توجه به نکاتی که گفته شد، زیاده روی در مصرف قهوه می تواند سلامت ما را به خطر بیندازد. از این رو ضروری است که از مصرف بیش از اندازه این نوشیدنی پرطرفدار پرهیز کرده و تاثیر کافئین بر غلظت خون را جدی بگیریم. البته گفتنی است در صورتی که علائم غلظت خون و یا هر اتفاق غیر طبیعی را در بدن خود احساس کردید، لازم است تا در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تپش قلب
- نبض سریع
- درد در قفسه سینه
- تنگی نفس
- سرگیجه
- غش
- درد و توم به خصوص در ناحیه پا
- بروز نشانه های DVT
البته مرکز فصد خون ایران آماده است تا در کوتاه ترین زمان ممکن با ارائه خدمات درمان غلظت خون به شما هموطنان عزیز کمک نماید. بنابراین دیگر نیاز نیست نگران دریافت نوبت سریع از پزشک متخصص باشید.
سخن پایانی
همانطور که مطالعه کردید، با مطالعه این مقاله دانستیم که ارتباط غلظت خون و قهوه به چه صورت است. در نهایت باید گفت که مطالعات نشان می دهند مصرف کم تا متوسط کافئین فواید سلامتی چشمگیری برای بدن دارد. از سوی دیگر، توجه داشته باشید که زیاده روی در مصرف کافئین ممکن است منجر به عوارضی شود که در زندگی روزمره اختلال ایجاد کرده و حتی ممکن است باعث مشکلات جدی سلامتی شود. البته شایان ذکر است که ارتباط غلظت خون و قهوه در همه افراد یکسان نیست و می تواند اثرات آن از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. پس در آخر توصیه می کنیم هیچگاه نه تنها در نوشیدن قهوه بلکه در مصرف هیچ خوراکی و نوشیدنی زیاده روی نکنید. علاوه بر این، اگر مبتلا به یک بیماری خاص هستید پیشنهاد ما این است که قبل از مصرف نوشیدنی های کافئین دار با یک پزشک مشورت کنید.