همه‌ی ما می‌دانیم که وجود غلظت خون در بدن هر فرد، می‌تواند چقدر مضر باشد و گاها زندگی او را تهدید کند، پس بنابراین بهتر است در صورت دیدن هرگونه علائم از این بیماری، فورا به پزشک مراجعه کرده و درمان را آغاز کنیم. علاوه بر این کار، ممکن است مصرف و یا پرهیز از برخی غذاها نیز در پیشگیری و یا درمان غلظت خون تاثیر داشته باشد، هرچند که هیچ برنامه غذایی خاصی برای غلظت خون وجود ندارد و فلبوتومی یک از روش های درمانی این بیماری است، اما خوردن غذاهایی که به کنترل وزن، کلسترول و فشار خون فرد کمک می‌کند و محدود کردن غذاهای پرچرب، سدیم، قند، پورین و اگزالات می‌تواند به کاهش خطر برخی از عوارض این بیماری کمک کند. ما در این مقاله قصد داریم به طور منحصر، رژیم غذایی برای غلظت خون و رابطه‌ی بین غلظت خون و رژیم غذایی را بررسی کنیم، پس تا پایان با ما همراه باشید.
غلظت خون چیست؟
برای یافتن رژیم غذایی برای غلظت خون، ابتدا باید به طور کامل با این بیماری آشنا شویم. پلی سیتمی ورا (polycythemia vera) یک اختلال میلوپرولیفراتیو یا نوعی سرطان است که سبب می‌شود بدن تعداد زیادی گلبول قرمز تولید کند. این گلبول‌های قرمز می‌توانند در کنار هم جمع شده و نهایتا جریان خون فرد را بسیار کند کنند. همین امر می‌تواند سبب عوارضی مانند لخته شدن خون شود که در این شرایط ممکن است جریان خون به طور کامل در رگ‌های خونی مسدود شده و حتی باعث سکته یا مرگ شود.
این بیماری، یک بیماری مزمن است که در حال حاضر درمانی ندارد، اما باید بدانید که خوردن یک رژیم غذایی برای غلظت خون می‌تواند به فرد کمک کند تا وزن و سطوح کلسترول و فشار خون را مدیریت کند و در نهایت خطر برای او کاهش یابد. همچنین برخی غذاهای خاص وجود دارد که فرد مبتلا بهتر است از مصرف آنها پرهیز کند تا خطر لخته شدن خون در بدن و سایر عوارض غلظت خون کاهش یابد. بهترین خدمات درمان غلظت خون را می‌توانید از مرکز ایران فصد دریافت کنید!
آیا افراد مبتلا به غلظت خون باید رژیم غذایی خاصی داشته باشند؟
هیچ رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به غلظت خون وجود ندارد، اما این افراد باید سعی کنند به طور کلی یک رژیم غذایی متعادل و غنی از میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌های بدون چربی و غلات کامل استفاده کنند. استفاده از مواد غذایی مناسب برای کاهش غلظت خون می‌تواند عوارض قلبی و عروقی ناشی از غلظت خون را برای بیماران بسیار کاهش دهد. علاوه بر این، از آنجایی که التهاب، نقش کلیدی را در توسعه و پیشرفت بیماری غلظت خون ایفا می‌کند، ترکیب غذاهایی که التهاب را در بدن کاهش می‌دهند در این رژیم غذایی برای غلظت خون، ممکن است به مدیریت این بیماری کمک کند.
افراد مبتلا به غلظت خون، باید چه غذاهایی بخورند؟
یک پزشک و یا یک متخصص تغذیه می‌توانند در مورد برنامه تغذیه کلی و مواد غذایی مفید برای غلظت خون، مشاوره مناسبی به شما ارائه دهند، اما مصرف غذاهای زیر می‌تواند به طور کلی برای بیماران مبتلا به غلظت خون مفید باشد و پیامدهای مثبتی را برای اینگونه افراد به دنبال داشته باشد:
- میوه‌هایی مانند سیب، پرتقال و موز
- سبزیجاتی مانند سبزیجات برگ‌دار، فلفل قرمز و کلم بروکلی
- پروتئین‌های بدون چربی مانند مرغ، تخم مرغ، آجیل و ماهی
- غلات کامل مانند کینوا، جو، ارزن، برنج قهوه‌ای و جو
- شیر، ماست و پنیر کم چرب
در رژیم غذایی برای غلظت خون، نوشیدن آب کافی نیز برای کاهش احتمال به وجود آمدن سنگ کلیه و نقرس ناشی از تجمع اسید اوریک، بسیار ضروری است.
افراد مبتلا به غلظت خون، چه غذاهایی را نباید بخورند؟
به طور کلی و همانطور که در قسمت‌های ابتدایی این مقاله اشاره نمودیم، افرادی که به غلظت خون بالا دچارند و علائم غلظت خون را در بدن خود مشاهده می‌کنند، بهتر است از مصرف مواد غذایی مضر برای غلظت خون و مصرف غذاهایی که می‌توانند در ایجاد فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت و چاقی نقش داشته باشند، دوری کرده و مصرف آنها را به حداقل برسانند. فرد مبتلا باید سعی کند غذاهای حاوی اگزالات بالا را محدود کند، زیرا این مواد می‌توانند منجر به ایجاد سنگ کلیه در این افراد شوند. غذاهای سرشار از اگزالات عبارتند از:
- اسفناج
- بادام زمینی
- انواع بادام‌ها
- ریواس
- چغندر
- سیب زمینی شیرین
- محصولات سویا
همچنین ممکن است این افراد مجبور باشند مصرف غذاهای حاوی پورین بالا را محدود کنند، زیرا این ماده نیز می‌تواند به توسعه نقرس کمک کنند. غذاهای سرشار از پورین عبارتند از:
- گوشت قرمز
- گوشت‌های اندام مانند جگر، کلیه، زبان و نان شیرین
- برخی از غذاهای دریایی از جمله صدف، آنچوی و ساردین
- الکل
علاوه بر این موارد نیز، در رژیم غذایی برای غلظت خون، اجتناب از مصرف مواد غذایی زیر نیز می‌تواند به مدیریت و حتی جلوگیری از غلظت خون و عوارض آن بسیار کمک کننده باشد. خوراکی هایی که باید دوری کنید به شرح زیر می‌باشند:
- چربی‌های اشباع شده مانند کره، روغن نخل و نارگیل، پنیر، خامه غلیظ و گوشت قرمز
- چربی‌های ترانس که گاهی در غذاهای بسیار فرآوری شده یافت می‌شوند
- غذاهای سرشار از سدیم، مانند فست فودها، تنقلات شور و گوشت‌های فرآوری شده
- قندهای موجود در انواع نوشابه‌ها، نوشیدنی‌های انرژی زا، آب میوه‌ها و دسرها
- غذاهای حاوی اگزالات
- غذاهای حاوی پورین
- غذاهایی که می‌توانند زخم معده را تحریک کنند، مانند الکل، کافئین، شکلات و غذاهای تند
اگرچه سیگار، به تنهایی یک عامل غذایی محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند تاثیر منفی شدیدی بر غلظت خون در افراد داشته باشد زیرا به رگ‌های خونی در بدن آسیب وارد کرده و می‌تواند فشار خون فرد را افزایش دهد. برای افرادی که سیگار می‌کشند، ترک سیگار برای کمک به کاهش غلظت خون و خطر عوارض این بیماری بسیار مهم است.
مزایای رژیم غذایی برای افراد دارای غلظت خون چیست؟
برخی از افراد مبتلا به غلظت خون ممکن است به دلیل افزایش گلبول های قرمز خون و کاهش جریان خون دچار عوارضی شوند، مانند:
- لخته شدن خون (ترومبوز)، که می‌تواند باعث آمبولی ریه، سکته مغزی و یا حمله قلبی شود
- سنگ کلیه که رسوبات کوچک و سنگی هستند که در کلیه‌ها ایجاد شده
- نقرس، که علت آن التهاب مفاصل به دلیل تجمع اسید اوریک در بدن است
- زخم معده، که نوعی زخم‌های باز روی پوشش دستگاه گوارش هستند
- خونریزی و کبودی آسان
- کبد یا طحال بزرگ شده
بهترین رژیم غذایی برای غلظت خون، می‌تواند به کاهش خطر عوارض این بیماری در فرد کمک کند. این کمک شامل موارد زیر می‌شود:
- کمک به مدیریت عوامل خطر قلبی و عروقی مانند دیابت، چاقی، فشار خون بالا و کلسترول بالا که ممکن است به کاهش خطر لخته شدن خون کمک کند.
- بهبود گردش خون
- کاهش التهاب در بدن
- جلوگیری از تجمع اسید اوریک
تمامی نکات ذکر شده را می‌توان در جدول زیر خلاصه کرد:
| مواد غذایی که باید بخورید | مواد غذایی که نباید بخورید |
| · غذاهای غنی از کلسیم و محصولات لبنی
· غذاهای مکمل با ویتامین D · نوشیدن آب زیاد در طول روز · پروتئین بدون چربی · میوه · سبزیجات · غلات کامل · آجیل |
· اگزالات اضافی مانند لوبیا، توت‌ها و سبزیجات برگ‌دار
· پورین اضافی مانند الکل، گوشت، غذاهای دریایی · شکر · غذاهای پرچرب · غذاهای فرآوری شده · غذاهای سرخ شده |
توصیه‌هایی در رابطه با رژیم غذایی غلظت خون
علاوه بر فلوبوتومی و ورزش برای غلظت خون، در پایان به برخی توصیه‌ها در رابطه با رژیم غذایی برای پیشگیری غلظت خون می‌پردازیم:
زمانبندی توصیه شده
بهتر است با یک نگرش معتدل به رژیم غذایی برای غلظت خون خود نزدیک شده و عمل کنید. به جای محدود کردن بیش از حد غذاها و سپس هوس خوردن برای غذهایی که حذف کرده‌اید، بهتر است در طول روز یک رژیم متعادل را حفظ کرده و چند خوراکی مفید برای غلظت خون را مصرف کنید و طبق این رژیم بخورید و بنوشید.
نکات آشپزی
از سرخ کردن غذای خود به شدت اجتناب کنید، زیرا این کار می‌تواند کلسترول، چربی و چربی‌های ترانس مضر مصرفی شما را افزایش دهد. همچنین از افزودن شکر یا نمک به غذاهایی که می‌پزید خودداری کنید، زیرا این مواد می‌توانند باعث کم آبی بدن شده و مواد مغذی ارزشمندی را به بدن بیمار نمی‌دهند و نهایتا تغذیه سالم برای مبتلایان به غلظت خون را به خطر می‌اندازند.
اصلاحات
اگر دچار زخم، نقرس یا سنگ کلیه می‌شوید، می‌توانید انتظار داشته باشید که این مشکلات با ترکیبی از درمان پزشکی و اصلاح رژیم غذایی برای کنترل غلظت خون برطرف شوند. پزشک متخصص شما ممکن است با استفاده از راهنمای جامع برای بیماران به شما توصیه کند که در حین بهبودی از این عوارض، تغییراتی موقتی ایجاد کنید.
کلام آخر
هدف از درمان غلظت خون، بهبود جریان خون و کاهش تعداد گلبول‌های قرمز اضافی خون است. تغییرات رژیم غذایی این بیماری را درمان نمی‌کند، اما می‌تواند نقش مهمی در کاهش خطر عوارض داشته باشد. محدود کردن مصرف غذاهای بسیار فرآوری شده و مصرف مقدار زیادی میوه، سبزیجات، گوشت بدون چربی و غلات کامل ممکن است به مدیریت التهاب و کاهش خطر لخته شدن خون کمک کند.