طحال، بخشی از سیستم لنفاوی بدن شما محسوب می‌شود که قابلیت تولید گلبول های سفید خون را به جهت مبارزه با عفونت ها دارد. این عضو درست در زیر قفسه سینه و در سمت چپ بدن قرار گرفته است و به علاوه‌ی تولید گلبول های سفید، به دفع مواد زائد در بدن و فیلتر کردن خون نیز می‌پردازد. بزرگ شدن طحال یکی از بیماری های مربوط به این عضو از بدن است که گاها می‌تواند نشانه بیماری های دیگری نیز باشد. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی رابطه بین غلظت خون و بزرگ شدن طحال بپردازیم و باید دید که آیا این دو عارضه در بدن با یکدیگر مرتبط هستند یا خیر.
وظیفه طحال در بدن چیست؟
همانطور که گفته شد، طحال عضو کوچکی است که در نزدیکی معده، زیر قفسه سینه سمت چپ شما قرار دارد و دارای تعدادی کارکرد مهم از جمله:
- فیلتر کردن خون
- ذخیره سازی سلول های خونی
- مبارزه با عفونت
می باشد. به طور کلی، اندازه طحال عادی در بدن، چیزی به اندازه مشت شما است و اگر این عضو از این اندازه بزرگ‌تر شده باشد، نیاز به بررسی بیشتر توسط پزشک متخصص دارد. به وضعیتی که در آن طحال بیش از اندازه طبیعی رشد کرده و بزرگ شود، اسپلنومگالی گفته می‌شود.
علت بزرگ شدن طحال در افراد مبتلا به غلظت خون
علل بزرگی طحال در بیماران مبتلا به پلی‌سیتمی ورا چیست؟ بیمارانی که به غلظت خون دچار هستند، اغلب دارای تعداد زیادی سلول خونی هستند و طبعا همین امر دلیل غلظت خون بالای آنها می‌باشد. حال در صورتی که ابتلا به غلظت خون شما با انجام آزمایش تایید شد، می‌توان یکی از علت های بزرگ شدن طحال را غلظت خون دانست. به این صورت که زمانی که فرد به غلظت خون مبتلا می‌شود، به دنبال افزایش تعداد گلبول های خونی، طحال نیز برای فیلتر کردن خون و وظایف دیگر، سخت تر از حد معمول کار می‌کند و همین امر سبب بزرگ شدن طحال خواهد شد.
در یک مطالعه بالینی ثابت شده است که 36% از افرادی که به غلظت خون مبتلا بودند، دارای طحال های بزرگ تر از حد معمول نیز بوده‌اند و این ارتباط، همانند ارتباط غلظت خون و چشم ثابت شده است.
بزرگ شدن طحال به چه معناست؟
بزرگ شدن طحال، می تواند نشانه این باشد که طحال شما سخت تر از حد طبیعی کار می کند. با این حال، در برخی از بیماران مبتلا به غلظت خون، همچنین ممکن است نشانه پیشرفت بیماری باشد، به این معنی که غلظت خون در بدن شما وجود دارد. به هر حال با مشاهده علائم، بهتر است نسبت به انجام آزمایشات اقدام کنید، چرا که در برخی موارد، بزرگ شدن طحال می‌تواند نشانه تغییر و یا پیشرفت بیماری غلظت خون شما باشد.
تشخیص زودهنگام طحال بزرگ شده، ممکن است به پزشک متخصص کمک کند تا وضعیت شما را ارزیابی کند. اگر غلظت خون شما در حال پیشرفت است، زودتر به پزشک خود مراجعه کنید.
علائم بزرگ شدن طحال
از آنجایی که طحال در ناحیه شکم قرار دارد، بنابراین بزرگ شدن آن می‌تواند روی آن فشار وارد کرده و طیف زیادی از علائم را در این ناحیه با خود به همراه داشته باشد. برخی از مهم ترین علائم بزرگ شدن طحال عبارتند از:
- احساس درد در ناحیه شکم و یا سمت چپ آن
- احساس سیری و سنگینی معده پس از خوردن مقدار کم و یا حتی بدون خوردن غذا
- ابتلای مکرر به عفونت ها مختلف به علت ضعف در تولید گلبول های سفید
- درد زیر دنده های چپ
در هنگام مراجعه به پزشک، اطمینان حاصل کنید که تمامی علائم خود را با او در میان می‌گذارید.
تشخیص بزرگ شدن طحال
بزرگ شدن طحال معمولا با علائمی همراه است که در قسمت بالا به این موارد پرداختیم. برای تشخیص بزرگ شدن طحال و بیماری های مرتبط با آن، در قدم اول بهتر است که این علائم را با پزشک متخصص خود در میان بگذارید. پزشک متخصص شما می تواند اندازه طحال شما را با احساس ملایم یا “لمس” قسمت بالای سمت چپ شما بررسی کند. در ناحیه شکم، گاهی اوقات اندازه گیری دقیق اندازه طحال از طریق فیزیکی ممکن است دشوار باشد و به همین علت پزشک ممکن است برای بررسی دقیق تر، انجام تصویر برداری را از ناحیه شکم شما درخواست کند. برخی آزمایشات شامل موارد زیر می‌شود:
- سونوگرافی
- توموگرافی کامپیوتری (CT) سی تی اسکن نیز نامیده می شود
- تشدید مغناطیسی تصویربرداری (MRI)
درمان موثر غلظت خون
همانطور که در این مقاله مطالعه کردید، غلظت خون و بزرگ شدن طحال با یکدیگر مرتبط هستند و بنابراین درمان غلظت خون به صورت موثر بسیار مهم است. شاید شما هم ندانید که حجامت بهتر است یا خون دادن؟ یکی از جدیدترین و بهترین روش های درمان غلظت خون، فصد مدرن یا فلبوتومی می‌باشد که به تازگی در درمان غلظت خون، شناخته شده است. در این روش متخصصان مرکز ایران فصد به جهت درمان موثر غلظت خون، اقدام به خونگیری از بیماران کرده و در طی این خونگیری، سرم تراپی نیز برای آنها انجام می‌شود. با انجام سرم تراپی در حین خونگیری، بدن بیمار متوجه از دست دادن مقادیر زیادی خون نشده و در صدد جبران آن بر نمی‌آید. بدین ترتیب عمل درمان غلظت خون با کمترین امکان بازگشت، انجام می‌شود.
بهتر است برای انجام این کار، از سن مناسب برای فلبوتومی اطلاع داشته باشید.
سخن پایانی
غلظت خون عامل اصلی بسیاری از بیماری ها بوده و در برخی موارد می‌تواند حتی تهدید کننده زندگی بیماران نیز باشد، به همین علت در بحث غلظت خون و بزرگ شدن طحال نیز تشخیص صحیح بیماری ها و در مرحله بعد، انتخاب درمان مناسب می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. مرکز فصد خون ایران، با کادری مجرب، آماده‌ی خدمت رسانی به شما عزیزان در درمان غلظت خون، سرم تراپی و ویتامین تراپی می‌باشد.
منبع: https://www.jakafi.com/polycythemia-vera/enlarged-spleen