ورزشکاران در سطوح مختلف برای حفظ سلامتی، بهینهسازی عملکرد و ریکاوری سریعتر به انواع ویتامینها نیاز دارند. این مواد مغذی نقش حیاتی در فرآیندهای متابولیکی، تولید انرژی، تقویت سیستم ایمنی و حفظ سلامت عضلات و استخوانها ایفا میکنند. در این مقاله، به بررسی ویتامینهای ضروری برای ورزشکاران میپردازیم. همچنین، به نقش هر ویتامین در عملکرد بدن ورزشکاران و عواقب کمبود آن اشاره خواهیم کرد. با مطالعه این مقاله، اطلاعات جامعی در مورد ویتامینهای مورد نیاز ورزشکاران به دست میآورید و میتوانید با انتخاب یک رژیم غذایی مناسب، به سلامتی و عملکرد ورزشی خود کمک کنید.
ویتامین ها
ویتامینها در فرآیندهای بیشماری در بدن موثر هستند. به طور مثال، در تولید هورمون، فرایند تولید آنزیم ها و سلولهای خونی استفاده میشوند. همچنین پوست، ماهیچهها، عصب و سیستم ایمنی ما همگی به ویتامینها وابسته هستند. حتی کمبود ویتامینها به میزان کم نیز میتواند باعث تاثیرات بدی در بدن شود. به طور مثال، میتواند علاوه بر احساس خستگی و کاهش تمرکز، احتمال ابتلا به سرماخوردگی را نیز افزایش دهد و لازم به ذکر است استفاده خودسرانه و بیش از اندازه همین ویتامین های موثر احتمال بعضی خطرات را نیز در بدن افزایش میدهد. پس در مصرف هر چیزی باید بالانس و تعادل رعایت شود. انواع مختلفی از ویتامین ها و ریز مغذی ها در طبیعت وجود دارند که بودنشان برای بدن انسان اساسی و مورد نیاز است.
در حال حاضر 13 نوع مختلف ویتامین بر اساس فعالیت بیولوژیکی و شیمیایی آنها توصیف و طبقه بندی شده است. علاوه بر این، این ویتامین ها را می توان به دو گروه بزرگ تقسیم کرد:
- 1) ویتامین های محلول در آب
- 2) ویتامین های محلول در چربی
ویتامین محلول در آب و ویتامین محلول در چربی یعنی اینکه ویتامینهای محلول در چربی در بدن ذخیره میشوند، در حالی که ویتامینهای محلول در آب، در بدن ذخیره نمیشوند و از راه ادرار دفع میشوند.
ویتامین های محلول در آب
ویتامین های محلول در آب عبارتند از:
ویتامینB1 (تیامین)، ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، ویتامین B3 (نیاسین)، ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک یا بپانتن معروف)، ویتامین B6، ویتامین B7 یا (ویتامین H یا، بیوتین معروف)، ویتامین B9 (اسید فولیک)، ویتامین B12 (کوبالامین)، ویتامین C (اسید اسکوربیک)
مصرف به اندازه این ویتامینها برای بدن خطرناک نیست، زیرا از طریق ادرار دفع میشوند. رودهها این ویتامینها را جذب کرده، سپس آنها را وارد جریان خون میکند تا مورد استفاده قرار گرفته یا دفع شوند. دقت شود هر ویتامینی مصرف خودسرانه و بیش از حدش در طولانی مدت بدون تجویز پزشک ممکن است خطرات جانبی و جبران ناپذیری روی بدن بگذارد.
ویتامین های محلول در چربی
ویتامینهای محلول در چربی عبارتند از:
ویتامین k، ویتامین E، ویتامین D و ویتامین A
لیپید، نامی دیگر برای ویتامین های محلول در چربی است، به همین دلیل ممکن است به آن ویتامین محلول در لیپید نیز گفته شود. این ویتامین ها در چربیهای ذخیره شده در بدن حل میشود. این ویتامین ها پس از تجزیه چربیها و رها سازی،توسط ویتامینهای مورد نیاز برای انرژی یا تغذیه در دسترس قرار خواهند گرفت. این چهار ویتامین محلول در چربی برای حفظ سلامت بدن از اهمیت زیادی برخوردار هستند. این ویتامین ها میتوانند به روده ،کبد، قلب و دیگر ارگانهای بدن کمک کنند. ویتامینهای محلول در چربی را روزانه مصرف نکنید، زیرا بدن توانایی ذخیره این نوع ویتامین را در خود دارد و در صورت نیاز آن را آزاد خواهد کرد. مصرف بیش از حد و طولانی مدت آنها احتمال آسیب به سیستم اعصاب مرکزی و مسمومیتها را افزایش خواهد داد.
حتما بخوانید :
چرا ورزشکاران غلظت خون می گیرند
املاح و مواد معدنی
شکی نیست که عملکرد ورزشی، تمرینات فشرده و ورزش های استقامتی مانند: دوندگان دو ماراتن و… نیاز شدیدتری به نوع تغذیه مناسب و املاح و ویتامین های بیشتری دارند. به تمام افرادی که به عنوان ورزشکار به ورزش های حرفهای و حتی مبتدی می پردازند اشاره میکنیم. هر چه فعالیت و یا ورزش شدیدتر باشد، نیاز ورزشکار به مواد مغذی و ویتامین ها بیشتر خواهد بود. تغذیه در زمان ورزش و تغذیه در زمان ریکاوری ورزشی در سالهای اخیر به دلیل افزایش تعداد افرادی که به ورزش حرفه ای و به ورزشهایی که به صورت اختصاصی با برنامه های ورزشی استاندارد و با مربی های حرفهای پیش میروند رو به افزایش است، به شدت مورد مطالعه قرار گرفته اند. این روند در 20 سال گذشته رو به افزایش بوده است.
تغذیه ریکاوری (Recovery nutrition) یک علم نسبتا جدید است و می توان آن را به سه جزء تقسیم کرد:
- سوخت گیری
- بازسازی
- آبرسانی مجدد
مواد مغذی که در تغذیه های ورزشی مورد اهمیت میباشند شامل :
- کربوهیدرات ها
- پروتئین ها
- چربی ها
- ویتامین ها
- مواد معدنی
اهمیت مواد معدنی در عملکرد های ورزشی
مواد معدنی در انواع زیادی از فرآیندهای متابولیکی و فیزیولوژیکی در بدن انسان نقش دارند. در عملکرد ورزشی، مواد معدنی نقش اساسی در کاهش انقباضات و خستگی ها و آسیب های عضلات به واسطه رادیکال های آزاد بعد از ورزش های طولانی مدت و طاقت فرسا، ایجاد ریتم طبیعی قلب، انتقال سریع و موثر اکسیژن، فعالیت آنتی اکسیدانی، ایجاد سلامت و استحکام در استخوان ها و فعال کردن عملکرد سیستم ایمنی را در ورزشکار دارند. بسیاری از این فرآیندها با مصرف املاح و مواد معدنی در طول عملکرد ورزشی تسریع میشوند، بنابراین مقدار کافی (نه بیش از حد مجاز) از این مواد معدنی برای عملکرد مطلوب ورزشکار برای بهتر شدن سیستم گردش خون و انجام ورزش بهتر و حرفه ای تر ضروری است. بسیاری از مواد معدنی مغذی برای حفظ، بدنی سالم ضروری است که به ورزشکاران کمک می کند تا بهترین عملکرد خود را در ورزش نشان دهند. با این حال، مواد معدنی خاصی وجود دارند که بیشتر از بقیه در ورزش موثراند و برای کمک به فرایند و عملکرد ورزشی موثرتر و حتی ریکاوری و پاکسازی بعد از دوره ها میتواند به ورزشکار کمک شایان تری کند.
برخی از این مواد معدنی مورد نیاز برای ورزشکاران عبارتند از:
کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم، سلنیوم، روی، کروم، مس،
منگنز، مولیبدن، ید، فلور، ترانکسامیک اسید، کبالت، برم و … میباشند.
این املاح و ویتامین ها در صورت نیاز و صلاحدید پزشک ورزشی و یا مربی حرفه ای آشنا با طب و داروشناسی ورزشی وقتی به صورت وریدی تجویز شود قطعا تاثیرات بهتر و موثرتری نسبت به املاح و ویتامین های خوراکی در ساختن عضلاتی قوی تر و ساختمان اسکلتی محکم تری خواهند گذاشت.
حتما بخوانید :
ورزش برای غلظت خون
مزایای ویتامین تراپی و املاح تراپی در ورزشکاران
- آبرسانی سریع تر به بدن ورزشکار
- رفع بهتر خستگی جسمی و عضلانی در ورزشکار
- رسیدن زودتر و بهتر به زمان بازیابی و ریکاوری
- بهبود و فعال کردن عملکرد سیستم ایمنی ورزشکار
- ایجاد تمرکز بهتر روی ذهن، جسم و روان ورزشکار
ورزشکاران، از مبتدی ها گرفته تا حرفه ای ها و حتی مبارزهگران ، به طور فزاینده ای به درمان ویتامین و املاح تراپی وریدی برای بهبودی و پیشرفت، روی آورده اند. بیایید علم پشت این موضوع را بررسی کنیم که چرا هیدراتاسیون (آبرسانی)، ویتامین ها، مواد معدنی و ریزمغذی های وریدی میتوانند عملکرد ورزشی، استقامت و ریکاوری بعد از تمرینات سخت را افزایش دهند.
فعالیت بدنی چه زیاد و چه کم همراه با تغذیه کافی و مناسب، عامل محافظتی در برابر بیماری های قلبی عروقی، اختلالات اسکلتی عضلانی و بیماری های روده ای و…محسوب می شود. دستیابی به عملکرد مطلوب، مستلزم مصرف انرژی بسیار بالایی است که باید به درستی تامین شود تا از بروز بیماری هایی مانند آسیب های عضلانی، استرس اکسیداتیو و آسیب های قلبی و کاهش عملکرد فیزیکی در طول رقابت های ورزشی جلوگیری شود.علاوه بر این، در فعالیت های ورزشی، تامین آب، ویتامین ها و مواد معدنی و ریز مغذیها در طول تمرین برای حفظ سلامت ورزشکاران یک امر کاملا ضروری است.
حتما بخوانید :
ویتامین تراپی و ریکاوری عضلات
در این سلسله مراتب، ویتامینهای مورد نیاز برای ورزشکاران، مواد معدنی و ریزمغذی ها در بسیاری از واکنشهای متابولیکی و برخی فرآیندهای سازگاری بیوشیمیایی عضلانی ناشی از فعالیت ورزشی نقش اساسی دارند. ویتامین ها و ریز مغذی ها به این دلیل وارد رژیم غذایی می شوند که بدن انسان قادر به تولید برخی از این ریزمغذی ها و ویتامین ها نیست. هدف از این بررسی برجسته کردن نقش اساسی املاح و ویتامین ها و ریز مغذی ها در فعالیت های بدنی است. مهمتر از همه، ویتامینهای گروه A، ویتامین های خانواده گروه B ،D ،E ،K ،C و انواع املاح و ریز مغذی هایی مانند کروم، روی، مس، منگنز، مولیبدن، منیزیوم، آهن، ید، فلور، ترانکسامیک اسید، کبالت، برم، سلنیوم و …در پیشگیری و درمان اختلالات قلبی عروقی، ریوی، کبدی، آسیبهای عصبی، عضلانی و تنظیم فلور یا میکروب نرمال روده تمرکز میکنیم.
جمع بندی
با افتخار در انتها میتوانیم بگوییم تمام این مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز برای ورزشکاران که ذکر شدند برای عملکرد ورزشی و ورزشکاران مبتدی تا حرفه ای لازم و ضروری هستند، در مرکز فصدخون ایران، این املاح (مواد معدنی) و ویتامین ها که به صورت وریدی در سرم های خاص ریخته و توسط پزشک و کارشناسان متبحر و دوره دیده در این زمینه تزریق میشوند که به اصطلاح ویتامین و املاح تراپی گفته میشود. لازم به ذکر است در این مرکز، همگی این ویتامین ها و مواد معدنی یا املاح ها از بهترین برند های خارجی (سوئدی، آلمانی و فرانسوی) با بالاترین کیفیت میباشند و از برند های بی کیفیت و ایرانی اصلا استفاده نمیشود. همچنین دو نکته ای که لازم است در آخر گفته شود این است که این املاح و ویتامین تراپی را هم میتوان همزمان با فلبوتومی در این مرکز انجام داد و هم میتوان بصورت جداگانه و بدون فلبوتومی درمانی کردن انجام داد، نکته بعدی این است که تزریق یک نوع از ویتامینی که در این مرکز تزریق میشود تزریقش کمی با بقیه موارد متفاوت است. زمان تزریق حداقل دو ساعت زمان میبرد و نباید اصلا نور ببیند برای همین دور سرم با فویل پوشیده میشود، که کوکتل یا میکس این ویتامین با مواد معدنی که در مرکز موجود است، طبق تجربه تزریق مکرر پزشک این مرکز این کوکتل به بمب انرژی در این مرکز معروف شده است.